Ana sponsorluğunu Sabancı Vakfının yaptığı BBOM-Ashoka Farkyaratan Eğitim Zirvesi, 29 Kasım Pazar günü Sabancı Müzesinde gerçekleştirildi. Çok sayıda katılımcının iştirak ettiği Zirveden, katılamayanlar için eşzamanlı olarak canlı yayın da yapıldı. Dilerseniz #fez2015 hashtagi ile twitter üzerinden yorumları ve paylaşımları okuyabilir, bu deneyimi yaşamış gibi hissedebilirsiniz.
BBOM Derneği, çocuk katılımını ne kadar önemsediğini Zirvede de gözler önüne serdi. Mutlu Keçi öğrencilerinden iki çocuk konuşma yaptılar. Tamamen kendi hür iradeleriyle ve alışık olduğumuzun aksine yazılı bir metne bağlı kalmaksızın. Biz de Eskişehir Kooperatifi olarak bu Zirveye ufak da olsa bir katkı sunmak istedik ve çocuklarla birlikte bir çalışma yaptık. İzlemek isterseniz tıklayın lütfen.
Ve son olarak eğitim zirvesine katılan kooperatif üyemiz Esra'nın özeti ve görsellerle sizi başbaşa bırakıyoruz. Bir sonraki Eğitim Zirvesini iple çekiyoruz...
Haftasonu çok güzel bir o kadar da anlamlı ve önemli bir etkinliğe katıldım: FARK YARATAN EĞİTİM ZİRVESİ. BBOM ve ASHOKA tarafından düzenlenen zirveye Sabancı Vakfı ev sahipliği yaptı. Dünyanın farklı bölgelerinde fark yaratmış eğitimciler deneyim ve önerilerini paylaştılar burada. İstedim ki orada olmayı isteyip de katılamayan ya da hiç haberi olmayıp yazdıklarımla ilgilenebilecek arkadaşlarıma kısa bir özet sunayım. Aşağıya herbiri ayrı ayrı değerli,özel eğitimcilerin sunumlarından alıntılar yazdım sevgiler, saygılar.
Ashoka: 35 yıldır sosyal girişimcilik alanına öncülük eden, her bireyin toplumsal fark yaratabileceği ve bunu yapabilmek için de ihtiyacı olan özgürlük ve beceriye sahip olacağı bir dünya için bir araya gelen gönüllü ve girişimcilerden oluşan sivil toplum kuruluşu. (85 ülkede yaklaşık 3000 kişil bir sosyal girişimcisi var :)
BURAK ÜLMAN (BBOM GÖNÜLLÜSÜ)
Burak “Eğitim nasıl dönüşmeli-neye dönüşmeli?” temel sorusundan yola çıkarak şu an ülkemizde uygulanan ana akım eğitim sisteminde sınıf ortamları ve uygulanan programlar dâhil bir fabrika düzeni olduğunu belirtti. Ve fabrika düzeni bir eğitim zaten fabrika için eğitim şeklinde ilerlemektedir. Peki “insan için eğitim”e nasıl dönüştürmeli bu sistemi. Şu anki sistemin çocuğa dair üç varsayımı var:
1. Çocuk =eksik insan
2. Hepsi aynı
3. Çocuk pasif nesnedir
Peki, çocuk odaklı eğitim için çocuğa nasıl bakmalı?
1.Her çocuk bireydir.
2. Çocukların hayata geçirilmesi gereken hakları vardır.
3. Her çocuk biriciktir.
BART WEETJENS
Bart Ashoka girişimcisi ve gönüllüsü. Mozambik’te sivil savaştan sonra fareleri eğiterek (onlara da zarar vermeden) 55 milyon mayını bulup temizleyen ve yine farelerle tüberküloz teşhisini kolaylaştırmış birisi. Bart hayatta tutkuyla bağlı olduğumuz şeylerden bahsetti. Kendi fare sevgisinin, yine fareler yardımıyla bir halka yardım etmek için nasıl tutkuya dönüştüğünü anlattı. Tutkuyla bağlı olduğumuz şey’ler için uğraşmanın verdiği hazzı anlattı. Gerçekçi, çevreci, insanca bir “eğitim ekosistemi” oluşturabilmek için, karmaşık sosyal probemleri çözmek için eğitimde yeniliğe ihtiyaç duyulduğundan bahsetti.
ALETA MARGOLİS
Ashoka girişimcisi, fark yaratan bir öğretmen. Standart sınıf düzenininden bahseden Aleta Margolis bu düzenin öğretmen için sınıfa hâkim olduğu, rahat bir ortam sunduğunu söyledi. Okul tahmin edilebilirdir, direkttir ve tekrarlardan ibarettir. Halbuki okulu şekillendirirken çocukların karmaşık problemleri çözebilecek şekilde doğduklarını, güçlü zihinleri olduğunu ve dünyayı değiştireceklerini kabul ederek başlamalıyız. Öğretmenler konvansiyonel rolden sıyrılıp düşünceleri tetikleyen, kışkırtıcı rol üstlenmeli. Aleta oyunla öğrenme yöntemlerini okulda uygulayan bir öğretmen olarak öğretmeni “bilgi sağlayıcı” değil “sorgulamaya-öğrenmeye teşvik eden-kışkırtan” role çağırıyor. Peki öğretmen bunu nasıl yapacak?
-gözlem yap
-planla
-düşünceyi tetikle
-deneyimle
-deney yap
-öğren
Yani öğretmen de öğrenciyle birlikte öğrenen bir yapıya sahip. Her öğretmen öğrenci sıralarının önünde öğrenmeye-yaratıcılığa engel olmaktan çekilip öğrenmeye başlamalı. Mesteklaşlarına meydan okuyabilmeli öğrenme ve merak etme konusunda. Eğitim sistemini nasıl değiştireceğini değil çocukların nasıl öğrenmek istediğine öğrenmeli.
JELMER EVERS
“Sistemi Tersine Çevir” kitabının yazarı Jelmer küresel öğretmen ödülü almış bir tarih öğretmeni. Eğitim söz hakkı pramidin en altına yerleştirilmiş öğretmenleri pramidin en üstüne geçirince nasıl bir eğitim devrimi olacağını Singapur örneğiyle açıklayan Jelmer, öğretmenin kendini organize edip, öğretmen kooperatifleri gibi yapılar oluşturup topluma “bize güvenin” mesajını kararlı bir şekilde vermes gerektiğini örnekleriyle açıkladı.
ROSS HALL
Ross, Ashoka’nın eğitim alanındaki yön veren liderlerinden. Son sekiz yılda gençlerin daha iyi bir dünya hedefiyle farkyaratan olmaları için çalışan bir isim. Dönüşümün politikacılarla değil öğretmenlerin liderliği ile olacağını belirtti. Eğitimin merkezini genlere bırakıp öğretmenlerin liderlik yapmasına izin verilmeli. Tüm dünyanın, değişimin aciliyetinin farkına varmaya başladığını anlatan Ross bir tüketim patlaması yaşandığını belirtti. Buna dur demek için de eğitimin acil bir şekilde dönüşmesi gerektiğini vurguladı.
DİLEK LİVANELİ
Dilek genç bir öğretmen Samsun Çarşamba Kumköy’ün tek öğretmeni.Saydıkça insana mutluluk veren işler başarmış bir isim Dilek. 2012 yılında “yılın fark yaratan öğretmeni” seçilmiş, dünyanın en iyi 50 öğretmeni arasında sayılan ve Küresel Öğretmen Ödülleri adayı bir isim.
Dilek Livaneli kırsalda fark yaratmanın zorluklarından ve bu zorlukların nasıl engel olmayacağından bahseden güzel bir sunum yaptı. Kendi okulunda yaptığı değişimin nasıl küresel ölçeğe yansıtılabileceğini oldukça etkili bir dille anlattı. Eğitimin tek başına çocukarla ya da tek başına öğretmenle değil aile ve toplumu da kapyabilmesi gerektiğini Kumköy’de yaptıklarıyla anlattı. Küçük bir köyün değişim-dönüşüm hikayesinin her öğretmene cesaret vermesi gerektiğini belirtt. Okulu iticilikten çıkarıp cazibe merkezi haline getirmek gerektiğini belirtti. Güzel, umut veren, cesaret aşılayan ve devam eden bir öyküsü var Dilek’in.
Bu arada etkinlikte iki çocuk, Demir ve İlayda da içine yaşadıkları, hayalini kurdukları okulları anlattılar.
Çocuk haklarını hayata geçiren, çocukların kendi potansiyellerini gerçekleştirmelerini sağlayan, katılımcı demokrasiyle yönetilen, ekolojik dengeye saygılı, ticari kar amacı gütmeyen BBOM ve benzeri okulların yaygınlaşmasının, kamusal bir hale gelmesinin önemini bir kez daha derinden anladım, hissettim. Teşekkürler BBOM, teşekkürler ASHOKA hayatımda fark yarattığınız için.
Herkese sevgiler…
Esra Çulan Altuk
